HDR bij Avondfotografie

Ik maak al vele jaren HDR foto’s, ook ’s avonds. Je zou denken dat je dan wel weet hoe het moet, maar tijdens onze workshop avondfotografie/avond HDR bleek dat dat niet zo was.

Maar eerst: Wat is HDR fotografie? En waarom zou je HDR foto’s maken? HDR staat voor High Dynamic Range. Onze camera’s hebben een beperkt dynamisch bereik, dat wil zeggen dat een camera hele donkere partijen én hele lichte partijen niet goed in één foto kan weergeven. Onze ogen kunnen dat wel. Een duidelijk voorbeeld is wanneer je vanuit een kamer naar buiten fotografeert. De ramen zijn dan overbelicht zodat je niet of bijna niet ziet wat er buiten te zien is, terwijl je zelf toch heel goed door het raam naar buiten kunt kijken. Of, als je de foto zo maakt dat je wel de buitenomgeving kunt zien, dan zijn de muren te donker. Dit kun je oplossen met HDR fotografie. Je maakt dan een serie foto’s van onderbelicht naar overbelicht en deze voeg je samen met speciale software. Dat kan bijvoorbeeld met Photoshop, Lightroom of Photomatix.

Op internet kun je veel vinden over deze materie. O.a. op de site van Kamera-Express wordt dit heel goed uitgelegd, hoewel de voorbeeldfoto voor mij niet het mooiste voorbeeld is. Maar smaken verschillen. De uitleg is heel duidelijk en daar gaat het om.
Klik hier om naar de website van Kamera-Express te gaan voor uitleg over de normale (overdag) HDR fotografie en kom daarna hier terug voor de avond HDR.

Op onze workshop avondfotografie leerden we dat er een wezenlijk verschil is tussen HDR fotografie overdag en ’s nachts.

In een serie foto’s voor ‘overdag’ HDR heb je altijd één foto die de normaal belichte uitgangsfoto is. Overdag is dat de middelste foto. Vanuit die foto maak je één of meer foto’s met een langere sluitertijd en één of meer foto’s met een kortere sluitertijd. Vaak maak je trapjes van vijf foto’s, maar 3, 7 of 9 kan ook. Op de camera ziet dat er dan bijvoorbeeld zo uit: -2 -1 0 +1 +2. De cijfers geven het aantal stops onder- of overbelichting aan. En dit alles gaat helemaal automatisch met Auto Exposure Bracketing (AEB).

Bij ‘nacht’ HDR is dat een ander verhaal. Dan is de uitgangsfoto ook de normale foto maar maak je alleen maar foto’s erbij die je steeds verder onderbelicht.

Dus bijvoorbeeld zo: -4 -3 -2 -1 0. Om een mooie nacht-HDR te maken kun je beter een langere belichtingstrap maken van bijvoorbeeld 9 foto’s: -8 -7 -6 -5 -4 -3 -2 -1 0. Hierdoor worden details in felle lantaarnpalen prachtig zichtbaar. Je krijgt niet een witte enigszins overstraalde lamp, maar je ziet ook de gloeilamp in de lantaarnpaal. Of bij een verlicht flatgebouw kun je ook in de woonkamers of kantoren kijken in plaats van dat je alleen maar fel verlichte ramen ziet.

Wat wij op deze workshop deden was volledig met de hand de instellingen doen. Dat vond ik raar. Je zet je camera op een statief en je gebruikt de afstandsbediening om elke beweging van de camera uit te sluiten en dan ga je elke stop die je moet onderbelichten met de hand aan het wieltje op je camera draaien. Daarnaast moet je steeds het aantal klikjes, die je per stop moet draaien, tellen. Heel onhandig. Voordat je het weet doe je een klikje te veel en zijn de stappen tussen de foto’s niet overal even groot. En al die handelingen samen kosten best veel tijd. Om een goeie HDR foto te kunnen maken is het belangrijk zo weinig mogelijk tijd tussen de foto’s te hebben zodat de omstandigheden waaronder elke foto wordt gemaakt zo veel mogelijk gelijk zijn. Kortom: dat moet anders kunnen.

En dat kan ook anders. Een voorwaarde is wel dat de camera Auto Exposure Bracketing (AEB) heeft. Reeksopnamen met automatische belichting. De meeste moderne camera’s hebben dat.

En hoe doe je het dan? We hebben er best een tijdje op zitten studeren, maar uiteindelijk bleek het heel simpel te kunnen. Met mijn Sony A7C gaat het als volgt.

Kies het diafragma en de ISO waarde. Om jezelf even te helpen kun je eerst de camera met diafragmavoorkeuze instellen en dan kijken welke sluitertijd de camera kiest bij een goed belichte foto. Vervolgens zet je de camera op M (Manual voorkeuze) en stel je diezelfde sluitertijd in. Op de display zie je dan (bij mijn Sony) het rijtje -5”4”3”2”1”0”1”2”3”4”5+  met daarboven driehoekjes. Links en rechts staat ook nog een driehoekje, die geven aan dat er meer dan vijf driehoekjes zijn. Hoe dat bij andere camera’s aangegeven wordt weet ik niet. Dat zal je zelf moeten uitzoeken. 

Ik gebruik een app op de telefoon (bij Sony is dat Imaging Edge Mobile, IEM) en dat is 1x drukken en automatisch drukt de camera 9x af. Voor nieuwere Sony camera’s kun je de Creator’s App van Sony gebruiken (info Ton).
Hoe dat met losse afstandsbedieningen gaat weet ik niet. Een kwestie van uitproberen.

Even uitvogelen hoe alles op jouw camera werkt en het scheelt je enorm veel gedoe en je camera blijft onaangeroerd op het statief staan. Helemaal super toch? 

Je ziet de spiraal in het lampje heel duidelijk. De foto is donker, maar het was ook donker, dus veel natuurlijker dan de bovenstaande foto’s

Ik hoop dat ik het zo duidelijk heb omschreven. Voor iedereen die ermee aan de slag gaat: Succes!

En avond-workshop-team, Dick, Jantinus en Ina, bedankt voor deze workshop. Ik heb weer iets geleerd waardoor mijn avond(HDR)foto’s zeker een stukje mooier zullen worden.

Alie